Զապորոժիեի շրջանային վարչակազմի ղեկավար Յուրի Մալաշկոն իր Տելեգրամ ալիքում գրել է, որ Օրեխով քաղաքի վրա օդային հարձակման հետևանքով չորս մարդ է մահացել՝ երեք կին և մեկ տղամարդ, ևս 13 մարդ վիրավորվել է:
Մալաշկոն գրում է, որ նրանք հերթ էին կանգնած «Անհաղթ կետում»՝ վայր, որտեղ կարելի է ջուր ստանալ և միանալ ինտերնետին։ Ուկրաինայի գրեթե բոլոր քաղաքներում նման կետեր են գործում:
Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարության հաղորդումներում ոչինչ չի ասվում Զապորոժիեի շրջանին հասցված հարվածի մասին։
Meduza և Mediazona հրատարակությունները հրապարակել են ռուսական բանակի կորուստները հաշվարկող հետազոտություն, ըստ որի՝ Ուկրաինայի հետ պատերազմում զոհվել է մոտ 47 հազար Ռուսաստանի քաղաքացի։
Լրագրողները փորձագետ Դմիտրի Կոբակի հետ միասին ուսումնասիրել են ժառանգության գրանցամատյանը և «Ռոսստատ»-ի տվյալները, որոնք 2022 թվականից երիտասարդ տղամարդկանց մահացության կտրուկ աճ են ցույց տվել:
«2022-ին պատերազմում զոհվել է մինչև 50 տարեկան մոտ 25 հազար մարդ, իսկ մինչև 2023-ի մայիսի 27-ը՝ մոտ 47 հազար մարդ։ Եթե հնարավորինս ճշգրիտ լինենք, ապա զոհերի թիվը կազմում է 40 հազարից մինչև 55 հազար՝ 95 տոկոս հավանականությամբ», - նշում են լրագրողները։
Երկու պարբերականներն էլ Ռուսաստանում ճանաչված են որպես «օտարերկրյա գործակալներ», իսկ Meduza-ն նաև անցանկալի կազմակերպություն է:
Ռուսաստանի իշխանությունները հազվադեպ են հրապարակում կորուստները, անցած տարվա սեպտեմբերին պաշտպանության նախարար Սերգեյ Շոյգուն խոսում էր 5,9 հազար զոհերի մասին։
ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի և Ուկրաինայի արտգործնախարար Դմիտրի Կուլեբայի միջև հեռախոսազրույց է կայացել, քննարկվել են Վիլնյուսում կայանալիք ՆԱՏՕ-ի առաջիկա գագաթնաժողովը և Կիևի հակահարձակումը։
«Այսօր ես կարևոր զրույց ունեցա Ուկրաինայի արտաքին գործերի նախարար Դմիտրի Կուլեբայի հետ այս շաբաթ ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովից առաջ: Ես անհամբերությամբ սպասում եմ Վիլնյուսում հանդիպմանը` նվիրված Ուկրաինայի ինքնիշխանությանը և տարածքային ամբողջականությանը, ՆԱՏՕ-ի շարունակական աջակցությանը», - գրել է Բլինքենը Թվիթերում:
Պետդեպարտամենտի խոսնակ Մեթյու Միլլերը առանձին հայտարարության մեջ ասել է, որ դիվանագետները քննարկել են նաև «Ուկրաինայի հակահարձակման առաջընթացը»։
«Վիլնյուսի գագաթնաժողովից առաջ ես արդյունավետ զրույց ունեցա պետքարտուղար Բլինքենի հետ: Մնացել է 48 ժամ, մենք աշխատում ենք, որպեսզի դրա վերջնական որոշումները հաղթանակ լինեն բոլորի համար՝ Ուկրաինայի, ՆԱՏՕ-ի և համաշխարհային անվտանգության: Ես նաև շնորհակալություն հայտնեցի ԱՄՆ-ին հերթական պաշտպանական փաթեթի համար, որը ներառում է շատ անհրաժեշտ զինամթերք», - ավելի վաղ Թվիթերում գրել էր Դմիտրի Կուլեբան:
Վաղը Վիլնուսում մեկնարկելիք ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովին մասնակցելու որոշում Ուկրաինայի նախագահը դեռ չի կայացրել, հայտարարել է երկրի փոխվարչապետ Օլգա Ստեֆանիշինան։
«Վերջնական որոշում այցի վերաբերյալ դեռ չկա։ Մենք լիովին չենք հասկանում Վիլնյուսում կայանալիք բոլոր հանդիպումների ձևաչափը և լիովին չենք հասկանում, թե ինչ փաստաթղթեր են դրվելու սեղանին», - ասել է Ուկրաինայի փոխվարչապետը:
Ստեֆանիշինայի խոսքով՝ նախագահի՝ գագաթնաժողով գնալու հարցը կախված կլինի վերջնական փաստաթղթերից։ «Առաջնորդների առջև սեղանին ամփոփիչ փաստաթղթեր են լինելու, որոնք առաջարկվում է ընդունել գագաթնաժողովի արդյունքներով։ Հիմա մենք չգիտենք, թե ինչ կլինի այդ փաստաթղթերում», - պարզաբանել է փոխվարչապետը։
Հունիսի վերջին Ուկրաինայի նախագահի գրասենյակի ղեկավարի տեղակալ Իգոր Ժովկվան ասել էր, թե Զելենսկին չի մասնակցի Վիլնյուսում ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովին, եթե դաշինքի անդամ երկրների ղեկավարները չպատասխանեն Ուկրաինայի անդամակցության դիմումին:
Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը իր թուրք պաշտոնակից Հաքան Ֆիդանի հետ քննարկել է «Ազով» գումարտակի հրամանատարների վերադարձը Ուկրաինա, տեղեկացնում է ՌԴ արտաքին գործերի նախարարությունը։
«Կողմերը մտքեր են փոխանակել տարածաշրջանային օրակարգի շուրջ՝ շեշտը դնելով Ուկրաինայի շուրջ վերջին զարգացումների վրա, այդ թվում՝ «Ազովի» առաջնորդների՝ Ստամբուլից Կիև վերադարձի հետ կապված իրավիճակի», - ասվում է հաղորդագրության մեջ։
Ըստ ռուսական կողմի՝ Լավրովն Անկարայի ուշադրությունը հրավիրել է «կուրսի ապակառուցողականության» վրա՝ կապված Կիևին ռազմական տեխնիկայի շարունակական մատակարարման հետ՝ ասելով, թե նման քայլերը կարող են հանգեցնել միայն բացասական հետևանքների։
Արտգործնախարարները վերահաստատել են Ռուսաստանի և Թուրքիայի միջև «հարաբերությունների վստահության բնույթը պահպանելու և ամրապնդելու» անհրաժեշտությունը՝ երկու երկրների ղեկավարներ Վլադիմիր Պուտինի և Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի պայմանավորվածությունների հիման վրա։
Ռուսական հակաօդային պաշտպանության համակարգերը երկու հրթիռ են խոցել՝ մեկը բռնակցված Ղրիմի թերակղզու վրա, մյուսը՝ Ռուսաստանի հարավային Ռոստովի շրջանի վրա, որը նույնպես սահմանակից է Ուկրաինային, փոխանցում է Reuters-ը։
Ղրիմի թերակղզու Կերչ քաղաքի մերձակայքում թևավոր հրթիռ է խոցվել՝ առանց որևէ վնաս կամ զոհ պատճառելու, Տելեգրամում գրել է Ռուսաստանի կողմից նշանակված նահանգապետ Սերգեյ Ակսյոնովը։ Նա չի հստակեցրել, թե որտեղից է արձակվել հրթիռը։
Ղրիմը Ռուսաստանին բռնակցվել է 2014 թվականին, սակայն միջազգայնորեն ճանաչված է Ուկրաինայի մաս։
Տեղի պաշտոնյաները հայտնել են, որ Ղրիմի կամրջի վրա երթևեկությունը, որը կապում է թերակղզին Ռուսաստանի հետ, վերականգնվել է ակնհայտ դադարեցումից հետո: Երթևեկության դադարեցման պատճառ չի նշվում։
Մեկ այլ միջադեպի ժամանակ հակաօդային պաշտպանությունը ուկրաինական հրթիռ է խոցել Ռուսաստանի Ռոստովի մարզում, հայտնել է նահանգապետ Վասիլի Գոլուբևը։
«Զոհեր չկան, բեկորները մասամբ վնասել են մի քանի շենքերի տանիքներ»,- գրել է նա։
Մոսկվան պարբերաբար մեղադրում է Ուկրաինային Ռուսաստանի ներսում թիրախների վրա հարձակումների մեջ։ Կիևը հերքել է դա՝ հայտարարելով, որ պաշտպանական պատերազմ է վարում սեփական տարածքում:
Կրեմլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովն ասել է, որ «Ազովի» հրամանատարների Թուրքիայից Ուկրաինա վերադարձը պայմանավորվածությունների խախտում է թե՛ Թուրքիայի, թե՛ Ուկրաինայի կողմից։
Շաբաթ օրը Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկու հետ Ուկրաինա են վերադարձել «Ազով» գումարտակի 5 հրամանատարներ։ Մարիուպոլի «Ազովստալ» հսկա գործարանի պաշտպանները անցյալ տարի հանձնվել էին, իսկ հրամանատարները Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Էրդողանի միջնորդությամբ տեղափոխվել էին Թուրքիա, որտեղ պետք է մնային մինչև պատերազմի ավարտը։
10 ամիս անց նրանք վերադարձան Ուկրաինա, այդ թվում՝ «Ազովի» հրամանատար Դենիս Պրոկոպենկոն։ Շաբաթ օրը Զելենսկին տեսանյութ էր հրապարակել, որտեղ նրանք թուրքական օդնավակայում նստում են Ուկրաինայի նախագահի օդանավը։
Ռուսաստանցի ազգայնական բլոգերները «Ազովի» հրամանատարների վերադարձը Ռուսաստանի ստորացում են համարել։
Պեսկովը դա համարել է Թուրքիայի վրա ՆԱՏՕ-ի ճնշման արդյունք։
Լվովի օդանավակայանում, որտեղ վայրէջք էր կատարել Թուրքիայից եկած Ուկրաինայի նախագահի օդանավը, Դենիս Պրոկոպենկոն ասել է, որ մտադիր է վերադառնալ ռազմաճակատ։ «Իհարկե։ Մենք դրա համար ենք վերադարձել Ուկրաինա»,- ասել է նա լրագրողներին։
Կիևի ռեժիմին կասետային զինամթերք մատակարարելու մասին Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների որոշումը Ուկրաինայում հակամարտությունը երկարացնելուն ուղղված ագրեսիվ կուրսի դրսևորում է, հայտարարել է ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան։
Նա նշել է, որ Վաշինգտոնը, կասետային զինամթերք մատակարարելով Ուկրաինային, «իրականում մեղսակից կլինի տարածքը ականապատելու գործում և լիովին կիսելու է պայթյուններից զոհերի համար պատասխանատվությունը, այդ թվում՝ ռուս և ուկրաինացի երեխաների»։
Միացյալ Նահանգների պաշտպանության նախարարի քաղաքական հարցերով տեղակալ Կոլին Քոլը երեկ հաստատել է, որ ռազմական օգնության նոր փաթեթով Ուկրաինան կստանա նաև կասետային զինամթերք:
«800 միլիոն դոլարի փաթեթը ներառում է 155 միլիմետր տրամաչափի հրետանային արկեր, դրանց թվում կա նան կասետային զինամթերք: Միացյալ Նահանգներն ոնի հարյուր հազարավոր նմանօրինակ զինամթերք, բայց մենք չենք հրապարակի Ուկրաինային տրամադրվող արկերի թիվը, որ տեղեկատվություն չտանք Ռուսաստանին»,- ասել է Քոլը:
Նրա խոսքով` այդ զինամթերքն Ուկրաինան կստանա հիմա իրականացվող հակագրոհի ընթացքում:
ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարել է, որ ՆԱՏՕ-ին Ուկրաինայի անդամակցության հարցը հնարավոր է քննարկել միայն պատերազմի ավարտից հետո։
«Պատերազմի թեժ շրջանում Ուկրաինան հիմա պատրաստ չէ անդամակցել ՆԱՏՕ-ին։ Դաշինիքի անդամների շարքերում միաձայություն չկա Ուկրաինային հիմա ՆԱՏՕ ընդունելու հարցում»,- CNN-ի հետ հարցազրույցում ասել է նա։
Ջո Բայդենը նշել է նաև, որ Ուկրաինային անհրաժեշտ է ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու ռացիոնալ ճանապարհ առաջարկել. - «Իսկ քանի դեռ Ուկրաինան ՆԱՏՕ-ում չէ, ԱՄՆ-ն նրան կտրամադրի անվտանգության այնպիսի երաշխիքներ, ինչպիսիք Իսրայելին»։
Ստամբուլում անցած գիշերը կայացած Էրդողան-Զելենսկի մամուլի համատեղ ասուլիսում Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Էրդողանն ասել է, որ Ուկրաինան վաստակել է ՆԱՏՕ-ի անդամ լինելու իրավունքը։
«Ես կցանկանայի կրկին ընդգծել մի կետ, որը միշտ համառորեն պաշտպանել եմ՝ արդար խաղաղությունը պարտվողներ չի ստեղծում։ Չնայած կողմերի միջև տարաձայնություններին, մենք անկեղծորեն ցանկանում ենք վերադառնալ խաղաղության ջանքերին»,- ասել է Թուրքիայի ղեկավարը, որը մեկ անգամ չէ իր միջնորդությունը առաջարկել Ուկրաինայի ու Ռուսաստանի միջև բանակցություններ անցկացնելու համար։
Ասուլիսում Զելենսկին ասել է, որ Էրդողանի հետ հանդիպմանը առաջին հերթին կենտրոնացել են, թե Թուրքիայի ղեկավարությունը և նախագահը ինչպես կարող են օգնել վերականգնելու խաղաղությունն ու միջազգային նորմալ կարգը, որտեղ բոլոր ժողովուրդների շահերը հավասարակշռված են։
«Իհարկե, պարոն Էրդողանի հետ մենք հանգամանալից քննարկել ենք մեր սևծովյան տարածաշրջանում իրավիճակը և Եվրոպայում ամբողջությամբ։ Մենք կիսում ենք նույն տեսակետը, որ ոչ ոք իրավունք չունի մեր պետություններին և ժողովուրդներին պարտադրել որևէ բան, որը չի համապատասխանում մեր շահերին։ Սև ծովը պետք է լինի անվտանգության և համագործակցության վայր, այլ ոչ թե պատերազմի ու ճգնաժամերի կամ այսպես կոչված սառեցված հակամարտությունների, որոնք ցանկացած պահի կարող են վերսկսվել ու հարվածել կյանքին ու մարդկանց»,- ասել է Ուկրաինայի նախագահը։
Առաջիկայում նախատեսված է նաև Էրդողան-Պուտին հանդիպում, որի մասին ասել է նաև Էրդողանը։ Կրեմլի մամուլի խոսնակը հաստատել է Պուտինի այցը, բայց կոնկրետ ժամկետ Պեսկովը չի նշել։ Ըստ թուրքական աղբյուրների` Պուտինի այցը հավանաբար տեղի կունենա գալիք օգոստոսի ընթացքում։